De Amerikaanse president Trump kondigde deze week grootschalige importheffingen aan voor producten uit bijna alle landen. En hoewel hij dit beleid tijdens zijn verkiezingscampagne al heeft aangekondigd, reageerde de wereld geschokt op dit nieuws. Vooral de hoogte van de importheffingen zorgt voor nervositeit op de financiële markten, waar de dollar een duikeling maakte en aandelenmarkten diep in het rood doken. De Amerikaanse S&P 500 verloor donderdag bijna 5 procent, de grootste daling sinds 2020.
Ook de olieprijs kelderde, enerzijds uit vrees voor een recessie en anderzijds door het besluit van de OPEC+ om de eerdere productiebeperking weer terug te draaien. Daardoor zal er vanaf volgende maand meer olie op de markt komen. De prijs voor een vat Brent olie zakte in twee dagen van $75 tot net onder de $70 per vat, een daling van bijna 7 procent. In het kielzog van de dalende olieprijs gingen ook de aandelen van grote oliebedrijven onderuit op de beurs. Het iShares MSCI World Energy Sector ETF, een fonds waar alle grote olieproducenten in vertegenwoordigd zijn, verloor in één dag 5,8 procent.
Tegen deze grote koersdalingen hield Bitcoin opvallend goed stand met een daling van ongeveer 5 procent. In absolute termen nog steeds veel, maar gezien de gemiddelde volatiliteit van deze digitale asset zeker geen grote uitschieter. Ook de goudprijs daalde kortstondig, maar herstelde vrij snel weer om per saldo vrijwel onveranderd te blijven. In euro’s gemeten gingen goud en Bitcoin wel onderuit, maar dat is volledig toe te schrijven aan het wisselkoerseffect. En daar zit precies de crux van het verhaal…
Goedkopere dollar
Een van de speerpunten van de campagne van Trump was dat hij de industrie weer terug wil halen naar de Verenigde Staten, zodat het land minder afhankelijk wordt van het buitenland en er meer werkgelegenheid terugkeert. Tegelijkertijd wil Trump de enorme bureaucratie binnen de Amerikaanse overheid aanpakken, door met het departement van DOGE drastisch te snijden in overheidsuitgaven en in het aantal ambtenaren.
Deze twee uitdagingen hebben precies dezelfde oorzaak, zoals Sander Boon deze week schreef in een nieuwe analyse op Geotrendlines. Namelijk de structurele overwaardering van de dollar, waardoor de Amerikaanse overheid zich makkelijk kan financieren en het goedkoper is goederen te importeren dan deze zelf te produceren. Het is de erfenis van een dollarsysteem dat na de Tweede Wereldoorlog is ontstaan, waarmee de dollar het fundament werd van het internationale monetaire systeem. Dit leidde tot een structurele overwaardering van de dollar.
Dollar als probleem
Om deze twee problemen bij de wortel aan te pakken moet Trump het probleem van een overgewaardeerde dollar aanpakken. Alleen vanuit dit perspectief bezien zijn de extreem hoge importheffingen te begrijpen. De percentages zijn inderdaad vrij arbitrair en ook de manier waarop Trump de invoerheffingen van andere landen berekent rammelt. Maar daar gaat het niet om. Het doel van Trump is dat de rest van de wereld het signaal krijgt dat de VS wil herindustrialiseren en dat bedrijven hun productie terug naar de VS moeten brengen om de importheffingen te omzeilen. Dit aanpassingsproces gaat natuurlijk pijn doen, maar niets doen is ook geen optie.
In 1971 maakte de toenmalig Amerikaanse minister van Financiën John Connally de beroemde opmerking dat de dollar “onze munt, maar jullie probleem” was. Ruim vijftig jaar later kunnen we stellen dat de sterke dollar ook voor de Amerikanen een probleem is geworden. Trump ziet dat en wordt daarin gesteund door zijn minister van Financiën Scott Bessent.
De dollar als wereldreservemunt past niet bij een multipolaire wereldorde, dus is het volgens Trump beter voor de Verenigde Staten om nu alvast dat aanpassingsproces in gang te zetten dan te wachten tot het dollarsysteem vastloopt zonder enige voorbereiding te treffen. Dat gaat gepaard met dalende aandelenkoersen en een lagere dollar, maar dat is logisch gezien de structurele overwaardering van beide die in de loop van decennia is opgebouwd. Het wordt een ruwe achtbaanrit en beleggers die hun vermogen willen veiligstellen zouden hun strategie daarop aan moeten passen, bijvoorbeeld door onze beleggingsstrategie te volgen.
Dit artikel verscheen op 4 april 2025 in onze weekupdate op Substack
Probeer de weekupdate een maand gratis
Heb je interesse en wil je meer weten? Vul onderstaand formulier in om een maand vrijblijvend toegang te krijgen tot onze wekelijkse update op Substack!