De Amerikaanse vermogensbeheerder Ray Dalio waarschuwt dat beleggers te veel gefixeerd zijn op importheffingen (zoals die van Donald Trump), terwijl ze onvoldoende aandacht hebben voor een veel fundamentelere en zeldzame ontwrichting van de wereldorde op monetair, politiek en geopolitiek vlak. Volgens Dalio bevinden we ons in een once-in-a-lifetime omslagpunt, waarbij bestaande economische en politieke systemen op hun grondvesten schudden en fundamenteel zullen veranderen. Beleggers die deze bredere trends negeren, lopen het risico verrast te worden door veel grotere schokken dan alleen importheffingen.
Dalio, bekend van publicaties zoals het boek ‘How Countries Go Broke: The Big Cycle’ en ‘Principles for Dealing with The Changing World Order’, stelt dat de Verenigde Staten verslaafd zijn geraakt aan schulden om excessieve overheidsuitgaven in stand te houden, terwijl landen als China verslaafd zijn geraakt aan het verkopen van goederen aan tekortlanden zoals de VS. Deze onevenwichtigheid is op lange termijn onhoudbaar en zal volgens hem leiden tot ingrijpende veranderingen in het monetaire systeem.
In een wereld waarin globalisering afneemt en landen elkaar steeds minder vertrouwen, worden zowel handels- als kapitaalstromen problematisch. Tegelijkertijd ziet Dalio grote binnenlandse spanningen ontstaan. Toenemende ongelijkheid in inkomen, kansen, productiviteit en waarden ondermijnt democratische systemen en bevordert de opkomst van autocratische leiders. Met de verkiezing van Trump ziet hij een oude multilaterale wereldorde verdwijnen en plaatsmaken voor een wereldorde waarin de Verenigde Staten haar eigen belangen (‘America First’) centraal stelt.
Krijgt Ray Dalio gelijk?
Sinds de aankondiging van importheffingen door Trump is er veel onrust op de financiële markten. Beleggers vrezen dat complexe logistieke ketens door hoge importheffingen uiteen zullen vallen en dat dit ten koste zal gaan van de koopkracht van iedereen. En hoewel dat op korte termijn inderdaad een reëel risico is, zit er toch een strategie achter het beleid van Trump. Zoals we vorige week al schreven wil Trump de onbalans in de wereldhandel, in het bijzonder tussen de Verenigde Staten en China, weer herstellen. En dat kan alleen door het dollarsysteem dat die onbalans heeft veroorzaakt, te ontmantelen.
De importheffingen zijn het eerste zetje van Trump om China in beweging te krijgen en tot nieuwe afspraken te komen, waarbij problemen als de overgewaardeerde dollar en de ondergewaardeerde yuan aangepakt moeten worden. Decennialang was het voor de VS gunstiger om dollars te exporteren en goederen te importeren dan om de eigen industrie te ontwikkelen. Trump wil daar verandering in brengen, omdat deze vorm van globalisering vooral ten koste is gegaan van de Amerikaanse middenklasse.
Dalio ziet deze ontwikkelingen ook, maar hij beschouwt het beleid van Trump als een nationalistische strategie om de Amerikaanse belangen te dienen. Het markeert volgens hem een trendbreuk met de multilaterale wereldorde waarin de VS met verschillende handelsblokken samenwerkt. Maar van een gelijkwaardige samenwerking was geen sprake, omdat de onbalans in de wereldhandel al die tijd in stand bleef. Van een multipolaire wereldorde op basis van een gelijk speelveld was al die tijd al geen sprake.
De economische scheefgroei die de afgelopen decennia is opgebouwd als gevolg van het dollarsysteem is ook voor China een onhoudbare situatie. Zoals de Verenigde Staten afhankelijk zijn van producten uit China, zo is de Chinese economie afhankelijk van export. Zonder deze export zullen veel banen en industrieën verdwijnen. Ook China heeft er dus belang bij minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse afzetmarkt en haar binnenlandse markt verder te ontwikkelen.
De importheffingen van Trump kunnen de aanzet zijn naar een discussie over een meer gelijkwaardige basis voor internationale handel en een herwaardering van zowel de dollar, de yuan als goud. Dat is de onderliggende beweging die we niet uit het oog moeten verliezen en die verder gaat dan de dagelijkse koersschommelingen op de financiële markten.
Dit artikel verscheen op 11 april 2025 in onze weekupdate op Substack
Probeer de weekupdate een maand gratis
Heb je interesse en wil je meer weten? Vul onderstaand formulier in om een maand vrijblijvend toegang te krijgen tot onze wekelijkse update op Substack!